PENGANGKUTAN
Maksud
-
pindah
barang dari satu tempat ke tempat lain dengan pelbagai jenis kenderaan sama ada
melalui darat, air, udara atau saluran paip
Peranan Pengangkutan
-
Bawa
barang
dari
tempat lebih ke tempat kurang
selaras
permintaan dan penawaran
stabilkan
harga
- Edar barang ke merata dunia
pasaran
lebih luas
pilihan
pengguna banyak
-
Peniaga
mudah dapat bekalan bahan mentah
-
Galakkan
pengeluaran secara besar-besaran
-
Elakkan
pembaziran
-
Memudahkan
mobiliti / pergerakan tenaga buruh
-
Mengurangkan
kos penyimpanan stok / kos gudang
-
Galakkan
pertumbuhan ekonomi
mewujudkan
peluang pekerjaan
mengurangkan
kadar pengganguran
meningkatkan
taraf hidup masyarakat
meningkatkan
pendapatan negara
-
Galakkan
penyebaran sains dan teknologi
-
Galakkan
kemasukan pelaburan dan pelancongan
JENIS PENGANGKUTAN
-
terdapat
empat jenis pengangkutan iaitu;
·
Pengangkutan
darat
·
Pengangkutan
laut
·
Pengangkutan
udara
·
Saluran
paip
PENGANGKUTAN
DARAT
-
terbahagi
kepada dua iaitu;
·
jalan
raya
·
rel
Pengangkutan Jalanraya
-
terdiri
daripada pengangkutan;
·
haiwan -
lembu, kuda
·
kenderaan -
lori, van
Kelebihan
-
Boleh
serah barang dari pintu ke pintu
-
jimatkan
masa
-
Kerja
pemunggahan kurang
-
risiko
barang rosak sedikit
-
Murah
dan cepat untuk jarak dekat
-
sesuai
bawa barang diperlukan segera
-
Tiada
jadual perjalanan
-
Kemudahan
kenderaan mudah didapati dan banyak
-
Mudah
hubungi kawasan pendalaman
Kekurangan
-
Mahal
dan lambat bagi jarak jauh
sebab kesesakan lalu lintas /
kemalangan / kenderaan rosak
-
Ruang
muatan terhad
-
Tidak
sesuai mengangkut barang mudah pecah (contoh: kaca, seramik)
-
Kos penyelenggaraan
tinggi
- Pembaziran
tenaga buruh
Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ)
-
Bidang
tugasnya:
·
Daftar
kenderaan bermotor
·
Keluarkan
lesen kenderaan dan cukai jalan
·
Uji
dan keluarkan lesen memandu
·
Keluarkan
permit sekolah memandu
·
Kawal
dan tetapkan tambang kenderaan awam
·
Kuatkuasakan
undang-undang jalan raya
·
Uji
dan memberi lesen kepada konduktor bas
·
Kerjasama
dengan Lembaga Perlesenan Kenderaan Perdagangan dalam urusan perlesenan
kenderaan komersil
Lembaga Pelesenan Kenderaan Perdagangan (LPKP)
-
Bidang
tugasnya:
·
Kawal
kegunaan pengangkutan kenderaan awam
seperti teksi dan bas demi menjaga kepentingan orang awam
·
Keluarkan
lesen kenderaan perkhidmatan awam dan lesen kenderaan perdagangan iaitu;
Ø Lesen Pembawa A
-
benarkan
kenderaan bawa barang orang lain / untuk disewa
Ø Lesen Pembawa C
-
hanya
benarkan kenderaan bawa barang sendiri
-
kenderaan
tidak boleh disewa
Pusat Pemeriksaan Kenderaan Berkomputer (PUSPAKOM)
-
Bidang
tugasnya:
·
Periksa
dan uji kenderaan komersil dan pastikan selamat digunakan
Pengangkutan Rel
-
contoh
seperti relbas, kereta api, komuter, LRT
Kelebihan
-
Murah
dan cepat bagi jarak jauh
-
Ruang
muatan lebih luas
-
Sesuai
untuk bawa barang pukal / berat / kuatiti banyak / bernilai rendah
seperti kayu balak , simen, pasir
-
Lebih
selamat / kurang kemalangan dan selesa
-
Masa
bertolak dan tiba diketahui
mudahkan peniaga hantar / tunggu barang
-
Ada gerabak khas untuk bawa
barang
Contoh: gerabak bertangki – petrolium , simen, susu
getah
gerabak panjang / terbuka – kayu balak, kontena
-
ada
kemudahan kontenarisasi
Kekurangan
-
Mahal
dan lambat bagi jarak dekat
-
Tiada
perkhidmatan pintu ke pintu
-
Banyak
kerja pemunggahan
risiko barang rosak /
hilang tinggi
-
Tidak
fleksibel kerana arah dan masa perjalanan ditetapkan
-
Kos penyelenggaraan tinggi
-
Rangkaian
perkhidmatan keretapi terhad – tidak semua bandar dihubungkan dengan
perkhidmatan kereta api
Keretapi Tanah Melayu Berhad (KTMB)
-
Bidang
tugasnya meliputi:
·
Sediakan
landasan, stesen, menetapkan jadual perjalanan dan tambang
·
Sediakan
dua perkhidmatan utama iaitu:
+ keretapi penumpang à keretapi mel, ekspres, komuter
+ keretapi barang / kargo à gerabak bertangki
PENGANGKUTAN LAUT
-
sangat
penting dalam perdagangan antarabangsa
-
terdiri
daripada:
·
Perkapalan
antarabangsa
- belayar merentasi lautan besar
- contoh:
kapal kargo, kapal kerentan, kapal penumpang
·
Perkapalan
dalam negeri
- belayar sepanjang pantai
- contoh: feri, kapal pesisir pantai
Jenis kapal
·
Kapal
kargo
-
kapal khas bawa kargo dan sedikit penumpang
-
belayar
ikut jalan dan jadual tetap
-
hanya
singgah di pelabuhan yang ditetapkan
-
tidak
dapat dicarter tetapi ruangnya boleh disewa
-
tambang
ditetapkan oleh Persidangan Perkapalan
-
terdapat
pelbagai jenis kapal kargo khas iaitu:
+ kapal kontena à khusus untuk membawa kontena
+ kapal tangki à khusus untuk membawa petrolium, bahan kimia, gas asli cecair
+ kapal penyetoran
sejuk à ada bilik sejuk untuk simpan daging, sayur
·
Kapal
kerentan (kapal tramp)
-
kapal khas bawa kargo pukal sahaja seperti
kayu balak, bijih timah
-
boleh
ditempah / sewa atau dicarter
-
tidak
belayar ikut jalan dan jadual yang tetap
-
belayar
ke mana-mana destinasi mengikut arahan pencarter / penyewa
-
kapal
boleh dicarter untuk satu pelayaran
(carter perjalanan) atau untuk satu
tempoh (carter masa)
-
boleh
dicarter / sewa di Pasaran Baltik
-
tambang
boleh ditawar
·
Kapal
penumpang
-
kapal
yang bawa penumpang, mel dan sedikit
kargo
-
belayar
ikut jalan dan jadual yang tetap
-
hanya
singgah di pelabuhan yang ditetapkan
-
tambang
ditetapkan oleh Persidangan Perkapalan
·
Kapal
pesisir pantai
-
digunakan
sepanjang pantai untuk hubungkan bandar tepi pantai dengan pelabuhan
-
tujuannya
untuk bawa barang kegunaan dalam negeri dan barang yang dihantar ke pelabuhan utama untuk dieksport
-
contoh:
Pelayaran dari pelabuhan Port Dickson ke Pelabuhan Klang
Kelebihan Kapal Kerentan
-
Sesuai
bawa barang pukal seperti kayu balak
-
Boleh
dicarter seluruh kapal
-
Bebas
belayar bila-bila masa
sebab tiada jadual khas
- Boleh
disewa untuk satu pelayaran / carter pelayaran
- Boleh
disewa untuk satu jangka masa perjalanan / carter masa
- Destinasi
kapal ditentukan sendiri oleh penyewa
-
Tambang
kapal boleh dirunding
biasanya lebih murah
berbanding tambang kapal kargo.
Kekurangan Kapal Kargo
-
Tidak
sesuai untuk bawa barang pukal
-
Pelayaran
gunakan laluan tetap / hanya singgah di pelabuhan yang ditetapkan
-
Tambang
kapal ditetapkan oleh Persidangan Perkapalan
dan tidak boleh dirundingkan
biasanya lebih mahal berbanding
tambang kapal kerentan
Perbezaan Kapal Kargo dengan Kapal Kerentan
|
KAPAL
KARGO
|
KAPAL
KERENTAN
|
|
1. Belayar mengikut jalan dan jadual yang tetap
|
1. Bebas
belayar ke mana-mana dan bila-bila masa
|
|
2. Sesuai mengangkut barang tidak pukal
seperti perabot, mesin
|
2. Sesuai
mengangkut barang pukal seperti kayu balak
|
|
3. Hanya singgah di pelabuhan yang ditetapkan
|
3. Singgah di mana-mana pelabuhan mengikut
arahan pencarter
|
|
4. Beri tempahan ruang dalam kapal sahaja
|
4. Boleh sewa
seluruh kapal
|
|
5. Tambang ditetapkan oleh Persidangan
Perkapalan
|
5. Tambang
ditentu di Pasaran Baltik dan boleh tawar menawar
|
|
6. Bil muatan sebagai bukti barang diangkut
|
6. Selain bil muatan, janji carter diperlukan
|
Kebaikan Pengangkutan Air
-
Boleh
bawa muatan banyak
-
Tambang
lebih murah
-
Sesuai
untuk bawa barang pukal seperti kayu balak dan bijih timah
-
Lebih
selamat sebab kadar kemalangan rendah
-
Tiada
kesesakan lalu lintas
-
Kos penyelenggaraan sedikit
-
Banyak
pilihan kapal seperti kapal kontena, kapal kargo
-
Ada kemudahan
kontenarisasi - cepatkan urusan kastam
Kekurangan Pengangkutan Air
-
Tiada
serah pintu ke pintu
perlukan pengangkutan lain seperti
lori untuk bawa barang dari atau ke pelabuhan
-
Kerja
pemunggahan yang banyak
meningkatkan risiko
kecurian dan kerosakan
-
Perjalanan
lambat sampai
-
Perkhidmatan
terhad di kawasan yang ada kemudahan pelabuhan / jeti sahaja
Perbadanan Perkapalan Antarabangsa Malaysia (MISC)
-
peranannya;
·
Beri
kemudahan pengangkutan laut kepada peniaga tempatan untuk mengurangkan
pergantungan kepada kapal asing
·
Adakan
perjalanan tempatan dan antarabangsa
bagi menghantar kargo
·
Ambil
bahagian dalam kontrak perkapalan secara dua hala dengan negara lain
·
Tingkatkan
penyertaan kapal Malaysia
dalam perkapalan antarabangsa
Jabatan Laut
-
peranannya:
·
Daftar
dan lesenkan semua kapal dan bot
·
Keluarkan
perakuan kecekapan untuk pelaut Malaysia
·
Wujudkan
sistem pelayaran yang efisen
·
Selenggarakan
pelabuhan
·
Pelihara
kawasan perairan supaya bebas dari pencemaran
Lembaga Pelabuhan
-
contoh: Lembaga Pelabuhan Kelang
Lembaga
Pelabuhan Kuantan
-
peranannya;
·
kawal
lalu lintas di kawasan pelabuhan
·
sediakan
kemudahan pergudangan seperti Gudang Berbon
·
sediakan
dermaga dan tongkang
·
sediakan
kemudahan pemunggahan seperti kren, forklift
·
sediakan
malim untuk memandu kapal berlabuh
·
sediakan
bantuan pelayaran seperti rumah api dan boya
·
sediakan
kemudahan limbungan untuk membaiki kapal
·
keluarkan
lesen perkapalan kepada kapten kapal dan bot
kecil yang belayar di sekitar pelabuhan
PENGANGKUTAN UDARA
-
terbahagi
kepada dua iaitu;
·
kapal
terbang
·
helikopter
Kekurangan
-
Tambang
mahal
-
Saiz
dan berat kargo dihadkan
-
Tiada
serahan pintu ke pintu
perlukan
pengangkutan lain Kerja pemunggahan yang banyak
tingkatkan risiko kecurian
dan kerosakan
-
Perkhidmatan
terhad di kawasan yang ada kemudahan lapangan terbang sahaja
-
Penerbangan
mudah tergendala jika cuaca buruk
-
Kos penyelenggaraan tinggi
Kebaikan
-
Sesuai
bawa barang mahal dan ringan
kerana kadar tambang tidak
dipengaruhi oleh nilai barang
contoh: ekspot berlian dan emas
-
Sesuai
bawa barang yang diperlukan segera
yang memerlukan
pengangkutan yang cepat / pantas
contoh: bekalan perubatan dan alat ganti jentera
-
Sesuai
bawa barang yang tidak tahan lama
untuk menjamin agar barang
segar dan baik
contoh: bunga dan buah-buahan
-
Sesuai
hubungi kawasan pendalaman – gunakan helikopter
-
Barang
lebih selamat sebab kawalan keselamatan ketat
risiko kecurian kurang
oleh itu kos insurans lebih rendah
-
Kos pergudangan rendah sebab
barang segera dihantar
-
Ada kemudahan
kontenarisasi - mencepatkan urusan kastam
Penerbangan Malaysia (MAS)
-
Merupakan
badan yang ditubuhkan oleh kerajaan yang telah diswastakan
-
Menyediakan
perkhidmatan penerbangan penumpang dan perkhidmatan kargo dalam dan luar negeri
-
Ada penerbangan khas untuk
mengangkut jemaah haji
Jabatan Penerbangan Awam (DCA)
-
Peranannya;
·
Keluarkan
lesen dan permit untuk semua jenis pengangkutan udara di Malaysia
·
Sediakan
perkhidmatan trafik udara
·
Sediakan
bantuan penerbangan dan kejuruteraan
·
Sediakan
khidmat bomba dan keselamatan
·
Adakan
hak pendaratan dan perjanjian penerbangan dengan negara lain
·
Sediakan
pembangunan lapangan erbang
·
Sediakan
khidmat kecemasan
Sebab
Tambang Pengangkutan Laut Lebih murah daripada Pengangkutan lain
-
Boleh
bawa barang lebih banyak
-
Kurang
guna bahan api berbanding kapal terbang
-
Tiada
kos penyelenggaraan sebab jalan air tidak perlu diselenggarakan / dibaiki
-
Persaingan
hebat antara jenis-jenis kapal mengurangkan kadar tambang
-
Kos overhed seperti gaji
pekerja rendah sebab tidak ramai pekerja berbanding kapal terbang
-
Lambat
sampai
SALURAN PAIP
-
cara
hantar barang jenis cecair dan gas seperti
air, petrolium , gas asli dan gas memasak melalui batang paip
Kebaikan
-
Barang
selamat daripada risiko kecurian
-
Barang
segera sampai
-
Jimat
kos pengangkutan kerana tidak guna bahan api
-
Kos penyelenggaraan rendah
sebab kurang berlaku kerosakan
Kekurangan
-
Kos pemasangan saluran paip
tinggi
-
Penggunaannya
terhad kepada barang cecair dan gas seperti petrolium, gas dan air
-
Kebocoran
mengganggu penggunaan dan sukar dibaiki
Petrolium Nasional Berhad (PETRONAS)
-
Mendapat
hak eksklusif / istimewa untuk cari gali, proses dan pasarkan petrolium dan gas
di Malaysia
-
Terlibat
dalam pembinaan saluran paip daripada Kertih, Trengganu ke Segamat, Johor
dan Singapura
-
Peranan
/ objektif:
·
cari
gali, mengeluar dan mentadbir semua petrolium negara
·
pastikan
bekalan petrolium dan hasil petrokimia mencukupi dan pada harga berpatutan
·
galakkan
penglibatan bumiputera dalam industri berasaskan petrolium
·
menasihat
kerajaan dalam hal ehwal petrolium dan petrokimia
Pengkontenaan
-
sistem
hantar barang guna kontena
kontena ialah peti logam
mempunyai ukuran piawai
-
Kebaikan guna kontena:
·
Jimatkan
masa
kerja pemunggahan cepat
barang diangkut sekali gus sebagai
satu unit
·
Jimatkan
tenaga buruh
kurang kerja pemunggahan
barang dipunggah
menggunakan jentera khas / kren / forklif
·
Kurangkan
barang rosak / selamat
terhindar daripada kesan
cuaca
·
Kurangkan kecurian sebab kontena dikunci
·
Kurangkan
kos seperti kos insurans, kos angkutan dan kos gudang
kerana pengangkutan sepadu
·
Memudahkan
hal dokumentasi
·
Boleh
guna sistem pengangkutan TIR
kontena tidak perlu
diperiksa di negara perantara
-
Kekurangan
guna kontena:
·
Kos bina kontena tinggi
·
Perlukan
peralatan khas seperti kren
·
Tidak
sesuai bawa barang pukal seperti kayu balak, batu bata
·
Perlukan
sistem pengangkutan bersepadu
Faktor-faktor Pemilihan Jenis Pengangkutan
·
Kos pengangkutan
-
jika
ingin jimat kos, pilih pengangkutan yang murah
-
contoh: Dalam Negeri - gunakan
lori, keretapi
Luar negeri - gunakan kapal
·
Jenis barang yang dibawa
- jika cecair (petrolium, susu getah) - gunakan pengangkutan khas seperti lori tangki, kapal tangki
- jika mudah rosak (daging, sayur, bunga) - gunakan pengangkutan yang dilengkapi dengan penyetoran sejuk
- jika dalam negeri - gunakan
van, lori
- jika luar negeri - gunakan kapal terbang, kapal
·
Jarak
perjalanan
- jika dekat - dalam negeri
- gunakan lori, van
- jika jauh -
dalam negeri - gunakan keretapi
-
luar negeri - gunakan kapal (jimat kos berbanding kapal terbang)
·
Kuantiti,
berat dan saiz barang
- jika
banyak dan pukal - dalam negeri - gunakan keretapi
- luar negeri - gunakan kapal kerentan
- jika sedikit - dalam
negeri -
gunakan lori
- luar negeri - gunakan kapal kargo
·
Kesegeraan
- jika ingin cepat (ubat, alat ganti, surat khabar) - gunakan kapal terbang,
helikopter
·
Risiko
kerosakan
- jika barang mudah pecah (kaca, tembikar) - perlu pembungkusan rapi dan
gunakan van
- jika barang mudah
rosak (daging, ais krim) - gunakan van
ada awet dingin
/ setor sejuk
·
Nilai
barang yang dibawa
- jika barang mahal (emas, wang) -
dalam negeri, gunakan van dengan ciri
keselamatan
- luar negeri, gunakan kapal terbang
- jika barang murah (pasir, batu) -
dalam negeri, gunakan lori, keretapi
